Zakup używanego samochodu wymaga przestrzegania zasad, które mogą uchronić przed nabyciem pojazdu wadliwego lub kradzionego. Ważne jest zarówno sprawdzenie pochodzenia samochodu, jak i tożsamości osoby sprzedającej pojazd.
Zakup samochodu, także tego używanego, to zazwyczaj chwila radosna. Zmiana samochodu na nowy, wizja możliwości swobodnego poruszania się, pierwsze auto, wszystko to sprawia, że kupujący często nabywają samochody, które są tzw. „okazją cenową”. Dopiero po jakimś czasie może okazać się, że auto jest wadliwe lub co gorsza pochodzi z kradzieży.
Jak ustrzec się przed nieuczciwymi sprzedawcami? Czym kierować się podczas zakupu samochodu? Jak nie dać się oszukać?
Przed zakupem samochodu warto pozyskać jak najwięcej informacji o danym modelu auta. Zaleca się zajrzeć na fora tematyczne i poszukać informacji o średniej cenie pojazdu, najczęściej pojawiających się usterkach oraz zaletach i wadach danego modelu. Warto również dowiedzieć się, jakie sztuczki sprzedażowe stosują nieuczciwe osoby.
Wśród najczęstszych „trików” nieuczciwych sprzedawców wyróżnia się:
cofnięcie przebiegu pojazdu
sfałszowanie dokumentów pojazdu, np. książki pojazdu
przerobienie numeru identyfikacyjnego VIN – podrobienie tabliczki znamionowej lub jej uszkodzenie, np. w miejscu cyfr wskazujących na rok produkcji samochodu
żądanie zapłaty za samochód lub wpłacenia zaliczki bez możliwości wcześniejszego obejrzenia pojazdu przez potencjalnego nabywcę, np. zapłata za samochód, który nie został jeszcze sprowadzony do kraju
fałszowanie umów kupna-sprzedaży – sporządzanie umów bez weryfikacji dokumentów lub też umów na osobę, która jest faktycznym właścicielem, jednak nie jest fizycznie obecna przy transakcji
sprzedaż samochodów kradzionych – taki proceder wymaga zaangażowania wielu osób, jednak jest możliwy. Jeżeli kupimy samochód kradziony, stracimy nie tylko pieniądze, ale także samochód, który pochodzi z przestępstwa
samochód używany sporadycznie, konieczność sprzedaży ze względu na wyjazd, często w ogłoszeniach można spotkać takie stwierdzenia, których nie można jednak w żaden sposób zweryfikować. Równie dobrze samochód może być sprzedawany, bo zaczął się psuć.
Komisarz Ewa Szymańska-Sitkiewicz z Wydziału Komunikacji Społecznej KSP przekonuje: Bezwzględnie należy również unikać zakupu samochodu od pośrednika, który oferuje pojazd wraz z umową jednostronnie wypełnioną danymi z zagranicznego dokumentu własności / dowodu rejestracyjnego, a która pozbawiona jest danych właśnie tego pośrednika. Żadnym argumentem dla kupującego nie powinna być w tej sytuacji chęć uniknięcia podatku obrotowego przez taką osobę (źródło: Kupno samochodu – co sprawdzić, jakie pytania zadać sprzedającemu, www.bankier.pl).
Zakup używanego samochodu – na co zwrócić uwagę?
Przestrzeganie zasad zakupu używanego samochodu może uchronić nas przed kupnem wadliwego egzemplarza. Na co zatem zwrócić uwagę podczas zakupu używanego auta.
Sposób przedstawienia informacji w ogłoszeniu
Informacja o tym, czy samochód jest bezwypadkowy
Lakier oraz stan nadwozia
Stan gałki zmiany biegów, kierownicy oraz foteli
Przebieg samochodu
Występowanie korozji
Stan elementów eksploatacyjnych
Wykonaj przegląd samochodu na stacji diagnostycznej
Kwestie formalne
Sprawdź historię samochodu
Sposób przedstawienia informacji w ogłoszeniu
Każdy sprzedający, bez względu na to, czy jest to handlarz, czy osoba fizyczna, chce sprzedać swój samochód po korzystnej dla niego cenie. Z pewnością w większości ogłoszeń znajdziemy informacje dotyczące zalet pojazdu oraz wykonanych ostatnio napraw. Wady auta rzadko są opisane. Najczęściej, gdy w opisie znajdziemy takie informacje, okaże się, że są one na samym końcu ogłoszenia.
Jeżeli ogłoszenie nas zaciekawi, warto zadzwonić na podany w nim numer telefonu. Podczas rozmowy telefonicznej dobrze jest zapytać m.in. o stan techniczny pojazdu, ostatnie naprawy oraz rzeczy wymagające wymiany, historię wypadkową. Rozmowa telefoniczna pozwoli nam „wyczuć”, czy sprzedawca precyzyjnie odpowiada na wszystkie pytania i nie stara się nic ukryć. Taka rozmowa jest konieczna, zwłaszcza gdy oferta pochodzi z miasta oddalonego od nas o znaczną odległość. Jeżeli coś wzbudzi nasze podejrzenia, warto zrezygnować z podróży i sprawdzić inne ogłoszenia.
Informacja o tym, że samochód jest bezwypadkowy
Wciąż można spotkać się z ofertami sprzedaży „samochodów bezwypadkowych”, które tak naprawdę mają bogatą historię wypadkową. Może okazać się nawet, że auto składa się z kilku rozbitych pojazdów. Nie warto kupować samochodów, które mają za sobą poważne kolizje, ponieważ mogą nie być bezpieczne w eksploatacji. W jaki sposób poznać, czy pojazd jest bezwypadkowy?
Odległości pomiędzy elementami karoserii powinny być równe w przypadku każdego elementu karoserii, tj. drzwi, maski, nadkoli, zderzaków itd.
Ślady malowania karoserii – mogą pozostać ślady po niedokładnym malowaniu na progach, nadkolach, słupkach środkowych czy plastikowych elementach. Często lakiernicy, zamiast demontować jakiś element, zabezpieczają go taśmą malarską. Jeżeli lakier przedostanie się przez niewielką szczelinę, pozostawi trwały ślad na karoserii.
Malowanie samochodu można także sprawdzić za pomocą specjalnego miernika do lakieru. Koszt takiego podstawowego urządzenia to ok. 100 – 150 złotych.
Lakier oraz stan nadwozia
Bez miernika lakieru można sprawdzić ogólny stan lakieru. Należy zwrócić uwagę na ewentualne odpryski, widoczność szpachli czy też korozji. Jednak w przypadku kilkuletnich czy kilkunastoletnich samochodów nie spodziewajmy się, że powłoka lakieru będzie idealna. Z pewnością znajdą się na lakierze jakieś rysy lub niewielkie wgniecenia spowodowane np. uderzeniami kamyków. Jeżeli jednak auto było malowane, a nam to nie przeszkadza, warto by było to zrobione dobrze.
Stan gałki zmiany biegów, kierownicy oraz foteli
Gałka zmiany biegów, kierownica oraz fotele są jednym z wyznaczników realnego przebiegu samochodu. To te elementy są narażone na bezpośredni kontakt podczas eksploatacji auta, a tym samym na największe zużycie. Pojazdy o przebiegu 200 tysięcy kilometrów i więcej z pewnością będą nosiły znaki użytkowania. Jeżeli poszczególne elementy wyglądają „niczym nowe”, warto zapytać, czy nie zostały wymienione, a jeśli tak, to dlaczego.
W przypadku gdy sprzedawca deklaruje stosunkowo niski przebieg jak na auto kilkunastoletnie, np. 120 – 150 tysięcy kilometrów, a poszczególne elementy noszą liczne ślady użytkowania, powinniśmy zrezygnować z zakupu. Najpewniej przebieg samochodu został sfałszowany, tj. licznik został cofnięty.
Przebieg samochodu
Polacy najchętniej kupują samochody z przebiegiem maksymalnie 100 – 150 tysięcy kilometrów. Nic więc dziwnego, że nieuczciwi sprzedawcy starają się ten fakt wykorzystać poprzez cofnięcie licznika auta. W rzeczywistości jednak zadbany samochód z udokumentowanym przebiegiem 250 – 300 tysięcy kilometrów może być znacznie lepszy niż pojazd z wadami i przebiegiem cofniętym do 120 tysięcy kilometrów. Przebieg samochodu można sprawdzić po numerze VIN. Jeżeli sprzedawca podczas rozmowy telefonicznej nie chce go podać, warto zastanowić się, czy nie ma czegoś do ukrycia.
Występowanie korozji
Korozja najczęściej pojawia się na progach, błotnikach oraz dolnych krawędziach drzwi. Nawet niewielkie punkty korozyjne mogą z czasem się powiększyć, dlatego warto mieć to na uwadze i ich nie lekceważyć. Zaniedbania poprzedniego właściciela mogą doprowadzić do konieczności przeprowadzenia kosztownych napraw. Korozję można skutecznie pokonać tylko wtedy, gdy odpowiednio wcześnie się zareaguje.
Korozja może kryć się także pod plastikowymi listwami i nakładkami, np. na drzwiach czy nadkolach. Warto również spojrzeć na podwozie. Kruszące się elementy, gnijąca podłoga czy też duże ogniska korozji, wszystko to może przysporzyć wiele kłopotów nowemu właścicielowi.
Stan elementów eksploatacyjnych
Zawsze podczas zakupu auta warto zwrócić uwagę na elementy eksploatacyjne. Mowa tu m.in. o sprawdzeniu stanu i poziomu płynów, stanu opon, klocków i tarcz hamulcowych, układu wydechowego oraz amortyzatorów. Część elementów można sprawdzić na kanale lub podnośniku. Naszą czujność powinny wzbudzić m.in.: starte tarcze hamulcowe, amortyzatory z wyciekami, zużyte klocki hamulcowe czy gumowe elementy zawieszenia, które są popękane i „sparciałe”. Wówczas z pewnością po zakupie takiego samochodu konieczne będzie przeprowadzenie kluczowych napraw.
Wykonaj przegląd samochodu na stacji diagnostycznej przed zakupem używanego samochodu
Na stacji diagnostycznej można sprawdzić m.in. stan zawieszenia, układu kierowniczego, wydechowego, napędowego i hamulcowego. Jeżeli jesteśmy zdecydowani na zakup samochodu, warto zapłacić i zlecić sprawdzenie auta na stacji diagnostycznej. Ile kosztuje taka usługa?
Ekspert Piotr Śliz wyjaśnia: Dla marek, które mają największy udział sprzedaży na polskim rynku motoryzacyjnym, takich jak Volkswagen i Skoda, cena przeglądu przed zakupem korzystając z portalu taniprzeglad.pl, mieści się w zakresie 150 – 600 złotych. Podobnie jest z marką Opel. Przegląd przed zakupem najpopularniejszych modeli jak Corsa lub Astra to wydatek w przedziale 250 – 500 złotych. Nie bez znaczenia w przypadku obu marek jest model oraz jego wyposażenie. (…) Odnośnie do rozłożenia cen pod względem województw, to najwięcej klient zapłaci w województwie mazowieckim i śląskim. Najtaniej przegląd można wykonać w województwie podkarpackim, podlaskim i małopolskim. (…) W przypadku segmentu premium, czyli takich samochodów jak BMW lub AUDI, ceny ustalane są w zależności od kilku parametrów, takich jak model, przebieg, wyposażenie oraz zakres przeglądu. W tym przypadku wartość średnia nie będzie dobrym odniesieniem. Mogę jedynie wskazać, że przeglądy dla takich samochodów to zakres od 500 do 1200 złotych (źródło cytatu: Przegląd samochodu przed zakupem – jak się nie naciąć, www.bankier.pl)
Zakup używanego samochodu – kwestie formalne
Sprzedawca używanego samochodu powinien dysponować kompletem dokumentów, który potwierdza m.in. sprowadzenie auta do Polski, jeżeli zostało kupione za granicą czy też faktury za naprawy, o których mówi.
Umowa kupna-sprzedaży powinna zostać sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach – jednym dla kupującego, jednym dla sprzedającego. Dokument powinien zawierać informacje, które umożliwią identyfikację samochodu, dane stron transakcji, a także cenę pojazdu. Warto mieć świadomość, że sprzedawca nie może umieścić w umowie zapisu, że kupujący nie ma prawa do zgłaszania roszczeń w przypadku wykrycia jakichkolwiek wad pojazdu.
Sprzedający powinien przekazać kupującemu dokumenty, tj. dowód rejestracyjny oraz kartę pojazdu wraz z dwoma kompletami kluczyków.
Jak sprawdzić historię używanego samochodu, który chcemy kupić?
Numer VIN to numer identyfikacyjny pojazdu nadawany przez producenta. Składa się z siedemnastu znaków – cyfr i liter, z pominięciem liter „O” i „I”, które mogą zostać pomylone z cyframi „0” i „1”. Każdy samochód ma niepowtarzalny, unikatowy numer VIN. Warto sprawdzić ten numer, zanim kupimy samochód.
Gdzie szukać numeru VIN używanego samochodu?
W dowodzie rejestracyjnym samochodu
Na karoserii, na tzw. tabliczce znamionowej. W zależności od producenta numer ten może znajdować się na różnych elementach karoserii, np. wzmocnieniu czołowym, wzmocnieniu bocznym prawym lub obudowie deski rozdzielczej po lewej stronie
Na nalepce na słupku bocznym po stronie kierowcy
Prawidłowość danych można sprawdzić samodzielnie. Można także udać się na komisariat policji i zapytać, czy dany pojazd nie znajduje się na liście pojazdów utraconych.
Komisarz Ewa Szymańska-Sitkiewicz radzi: W przypadku ujawnienia na przykład uciętych wszywek na napinaczach pasów bezpieczeństwa, usuniętych wklejek (choćby nic nieznaczących), braku numeru silnika lub wręcz śladów szlifowania albo rozwiercania / zbijania / iksowania go, dla własnego bezpieczeństwa, spokojnego snu i zaoszczędzenia kłopotów i pieniędzy należy bezwzględnie odstąpić od zakupu takiego auta (źródło: Kupno samochodu – co sprawdzić, jakie pytania zadać sprzedającemu, www.bankier.pl).
Historię samochodu można sprawdzić bezpłatnie w centralnej bazie danych pod adresem www.historiapojazdu.gov.pl).
Numer VIN można także zweryfikować na stronie Europejskiego Rejestru Pojazdów www.erp.pl).
Jazda próbna przed zakupem używanego samochodu
Po sprawdzeniu stanu pojazdu zazwyczaj przychodzi czas na jazdę próbną. Warto z niej skorzystać. Nawet najlepiej utrzymany model może źle spisywać się podczas jazdy. Jazda próbna ma na celu zweryfikowanie, jak czujemy się za kierownicą danego egzemplarza, jak pracuje silnik czy też jak samochód zachowuje się przy większych prędkościach poza obszarem zabudowanym. Jeżeli sprzedawca nie chce pozwolić na jazdę próbną, powinno to wzbudzić naszą czujność. Jako kupujący mamy do tego prawo.
Warto zapoznać się z zasadami bezpiecznego kupowania używanych samochodów. W ten sposób zmniejszamy prawdopodobieństwo tego, że padniemy ofiarą sprzedawcy – oszusta.