Nadejście nowego roku to czas, w którym wiele osób planuje wprowadzenie zmian w swoim życiu i robi różne noworoczne postanowienia. Jedni deklarują, że rzucą palenie lub schudną, inni, że zaczną bardziej o siebie dbać, a jeszcze inni, że nauczą się wymarzonego języka obcego. Jak wynika z obserwacji psychologów, łatwo jest wyznaczyć sobie cele, dużo trudniej je zrealizować. Dlatego bardzo często noworoczne postanowienia pozostają niezrealizowane. Jak zatem wytrwać w postanowieniach noworocznych?
Czy warto robić postanowienia noworoczne?
spis treści:
Koniec starego roku i początek nowego to najczęściej okres refleksji, w którym ludzie analizują ostatnie miesiące, a nawet ostatnie lata swojego życia. Wolny czas związany ze świętami pozwala wyciszyć się i przemyśleć wiele spraw. Często jesteśmy w stanie dostrzec swoje błędy oraz wyznaczyć sobie nową drogę do osiągnięcia celu. Z tego też względu to właśnie nadejście nowego roku jest najczęstszym bodźcem do robienia postanowień. Przez wiele osób czas ten traktowany jest niczym nowy etap życia, stąd też większa motywacja do wyznaczania sobie celów.
Zdaniem psychologów warto robić postanowienia noworoczne. Wszelkiego rodzaju postanowienia, także te noworoczne, warto robić, bo to nas inspiruje do rozwoju, ale ważne, aby były one realistyczne. Warto przeprowadzać rewizję swojego życia w zasadzie każdego dnia i każdego dnia na nowo postanawiać zmianę – przekonuje psycholog Andrzej Kuśmierczyk (źródło cytatu: Psycholog: Warto robić postanowienia noworoczne, ale realistyczne, www.pap.pl).
Również psychoterapeuta Aleksandra Gruszka zapytana o to, czy warto robić noworoczne postanowienia, odpowiada: Pewnie, że warto, istotne, aby był to cel osiągalny i aby określić sobie realny termin. Jak nie będziemy sobie zakładać celów realnych, to będziemy się frustrować. Bo czymże byłoby życie bez nadziei i bez zmiany? Będziemy stać w martwym punkcie, jak się nie rozwijamy, to się cofamy (źródło cytatu: Postanowienia noworoczne – warto, nie warto robić? Wywiad, www.tuzory.pl).
Każdy człowiek ma marzenia, które chciałby spełnić. Jeżeli są to plany realne, można je jak najbardziej zrealizować. Wystarczy odrobina dobrej woli oraz motywacja do działania. Im silniejszą mamy motywację, tym większe prawdopodobieństwo, że wytrwamy w swoich postanowieniach. Co jest istotne w wyznaczaniu postanowień noworocznych? Przede wszystkim ich realność. Określenie zbyt dużych wymagań i problemy z ich realizacją mogą skutecznie zniechęcić do działania. Takiego zdania są psychologowie, którzy podczas rozmów ze swoimi pacjentami zauważają, że bardzo często stawiają oni przed sobą zbyt wygórowane cele. Dlatego też rekomendują metodę małych kroków.
Ale postanowienia noworoczne mają trochę inny charakter. Może ze względu na ten czas, kiedy to się dzieje, te postanowienia na ogół są nierealistyczne, powiedziałbym wręcz heroiczne. Człowiek mówi „wlezę na szczyt”, zamiast postanowić sobie, że zrobi jeden krok do przodu – podkreśla Kuśmierczyk i dodaje: To oczekiwanie cudu zmienia się w poczucie winy, że się takie postanowienie uczyniło, a nie spełniło. I to jest pułapka (źródło cytatu: Psycholog: Warto robić postanowienia noworoczne, ale realistyczne, www.pap.pl).
Wiele osób mierząc siły na zamiary, zapomina, że jest to porywanie się z „motyką na słońce”. Pamiętajmy więc, aby postanowienia noworoczne miały jakikolwiek sens, warto wyznaczyć sobie realistyczne cele.
Jak wytrwać w postanowieniach noworocznych?
Motywacja do działania to podstawa sukcesu w realizacji jakiegokolwiek celu. Aby wytrwać w postanowieniach noworocznych, konieczna jest więc odpowiednia chęć do działania. Psycholog Joanna Heidtman przekonuje, że najważniejsze jest, aby mieć świadomość rozłożenia realizacji planów w czasie: Musimy mieć wizję rezultatu i świadomość tego, że to będzie trwało w czasie. To pozwala zrobić założenie, że każdy dzień czy tydzień, będzie nas do tego przybliżał. Nie ma innego wyjścia – całościowy cel trzeba rozbić na etapy, kolejne „kamienie milowe”, także po to, by móc stwierdzić, czy i na ile zbliżamy się do celu i by świętować małe, etapowe sukcesy po drodze. To pozwala utrzymać motywację (źródło cytatu: Heidtman o postanowieniach noworocznych. „Czasami służą zbieraniu towarzyskich punktów”, www.wprost.pl).
Metoda małych kroków
Jednym z błędów popełnianych przez osoby, które chcą zrealizować postanowienia noworoczne, jest robienie wszystkiego na raz. Podejmowanie wszystkich zobowiązań jednocześnie może mieć odwrotne skutki niż te zamierzone. Nie można zmienić całego swojego życia w ciągu kilku dni czy tygodni. Czasami jeden cel trudno jest zrealizować, a co dopiero kilka na raz. Metodą małych kroków lepiej rozłożyć działanie w czasie. Realizacja każdego celu wymaga samokontroli. Trudno jest mieć kontrolę nad kilkoma, różnymi postanowieniami. Warto więc przybrać metodę działania: najpierw jeden cel, chwila wytchnienia, a dopiero później kolejny. Swoje postanowienia najlepiej ustalić w hierarchii ważności – od najistotniejszego do najmniej istotnego. Wówczas, nawet gdy w przyszłym roku zrobimy „rachunek sumienia” i okaże się, że nie zdążyliśmy czegoś zrealizować, będziemy mogli śmiało pochwalić się innymi, ważniejszymi osiągnięciami.
Przyzwyczajenie drugą naturą
Kolejnym czynnikiem, który może pomóc w realizacji postanowień noworocznych, jest wyrobienie w sobie przyzwyczajeń. Zazwyczaj trudno jest zacząć, jednak później wszystko „idzie z górki”. Dla przykładu postanowienie dotyczące porannego biegania: początkowo trudno jest wstać i zrezygnować z dodatkowego snu. Jednak po pewnym czasie, gdy uda nam się wyrobić w sobie przyzwyczajenie, z chęcią będziemy wstawać i codziennie rano oddawać się joggingowi.
Nie rezygnuj po pierwszych porażkach
Co zrobić, gdy po miesiącu realizacji postanowień noworocznych zaprzestaniemy działania? Odwlec jego realizację na kolejny rok? Nic bardziej mylnego. Każdemu zdarzy się potknąć, dążenie do celu wymaga ogromnego samozaparcia. Jeżeli za pierwszym podejściem nie uda nam się zrealizować zakładanych planów, warto odetchnąć chwilę i podjąć kolejną próbę. Nie za rok, nie za dwa, ale za kilka dni lub tygodni. Psycholog z Uniwersytetu Stanforda B. J. Fogg zauważa: Każdy ma przypływy i odpływy chęci do działania. Należy je wykorzystywać, by pracować efektywniej nad zmianami, które są trudne.
Podziel się swoimi zamiarami
Warto o swoich postanowieniach noworocznych powiedzieć komuś bliskiemu, członkowi rodziny lub przyjacielowi. Wiele osób czuje wewnętrzną motywację, gdy opowie o swoich marzeniach innej osobie. Gdy po jakimś czasie ktoś zapyta nas, jak idzie nam realizacja planów, będziemy mogli z dumą opowiedzieć o efektach. Wsparcie drugiej osoby jest także istotne, gdy nie do końca wierzymy w powodzenie naszego planu. To napędza do działania, motywując po każdej rozmowie na nowo.
Realizacja postanowień noworocznych wydaje się łatwa na samym początku. Dopiero później okazuje się, że nie jest tak „kolorowo”, jak sobie to na początku zakładaliśmy. Dlatego też niektórzy specjaliści zachęcają, aby rozpocząć realizację postanowień nie tuż po Nowym Roku, ale wtedy, gdy dojrzeje w nas taka wewnętrzna potrzeba.
Postanowienia noworoczne są bardzo konkretne i na początku łatwe w realizacji, natomiast później brakuje nam na to czasu i pojawiają się kolejne preteksty, żeby swoich noworocznych przyrzeczeń nie wypełniać. Chyba lepszym rozwiązaniem jest rozpoczynanie zmian w naszym życiu, kiedy dojrzewa w nas taka potrzeba. Po prostu róbmy to od razu, a nie odkładajmy na nowy rok i zaczynajmy zmieniać nasze życie wtedy, kiedy czujemy taką potrzebę – przekonuje socjolog z Uniwersytetu Łódzkiego Julita Czernecka (źródło cytatu: Socjolog: single radzą sobie w święta, gorzej z samotnymi nie z wyboru, naukawpolsce.pap.pl).
Ile kosztują postanowienia noworoczne?
Według badania przeprowadzonego przez Homo Homini na zlecenie Nordea PTE Polacy średnio na realizację postanowień noworocznych są gotowi przeznaczyć miesięcznie ok. 200 złotych. Wśród najczęstszych planów naszych rodaków wymienia się:
schudnięcie,
prowadzenie zdrowego trybu życia,
rzucenie palenia,
zaoszczędzenie pieniędzy,
zmianę pracy,
naukę języka obcego,
prowadzenie budżetu domowego,
wyjazd na wakacje marzeń,
spłacenie długów.
Z badania wynika także, że jedynie co drugi Polak ma postanowienia noworoczne. Aż 50,8% respondentów deklarowało, że nie ma żadnych konkretnych celów do zrealizowania w nowym roku. Skąd taka postawa? Powściągliwość w formułowaniu noworocznych postanowień wynika zapewne z przeszłych doświadczeń. Niezbyt często udaje się je bowiem zrealizować. Poza silną wolą trzeba mieć jeszcze pieniądze. Nie dziwią koszty związane z postanowieniem oszczędzania czy to na emeryturę, czy na trwałe dobra. Dziwić natomiast mogą przewidywane ekstra wydatki na zrywanie z nałogami. Oznacza to, że w rzucaniu palenia i odchudzaniu się przewidujemy jakieś środki wspomagające naszą zbyt słabą wolę: plastry, tabletki lub też drogą dietę – wyjaśnia socjolog Janusz Czapiński (źródło cytatu: Postanowienia noworoczne kosztują nas 200 zł miesięcznie, www.bankier.pl).
Brak konsekwencji w działaniu negatywnie wpływa na finanse domowe Polaków. Wraz z początkiem roku inwestujemy w realizację celu, by zaniechać jego wykonania już w pierwszym miesiącu. Według badania Homo Homini ponad 60% ankietowanych planuje przeznaczyć na realizację celu więcej niż 100 złotych miesięcznie. 30% badanych deklaruje wydatki do 200 złotych na miesiąc. Jednak 10% Polaków planuje przekroczyć miesięcznie kwotę nawet 500 złotych.
Ile kosztują nas postanowienia noworoczne?
Rzucenie palenia – wiele osób wspomaga się różnego rodzaju tabletkami lub plastrami. Koszt jednej paczki tabletek to ok. 60 złotych (100 sztuk). Na początku przygody z rzucaniem palenia trzeba brać nawet kilka pastylek dziennie. Z drugiej zaś strony stoją miesięczne wydatki na papierosy – jest to ok. 300 – 400 złotych. W dłuższej perspektywie czasowej, o ile uda nam się skutecznie rzucić palenie, zaoszczędzimy pieniądze, które miałyby zostać przeznaczone na zakup papierosów.
Odchudzanie – czy przejście na dietę wymaga ponoszenia dodatkowych wydatków? Wszystko zależy od naszych dotychczasowych nawyków żywnościowych. Wbrew pozorom zdrowa dieta, oparta na pożywnych posiłkach wcale nie musi dużo kosztować. Tym bardziej, gdy zrezygnujemy z innych, niezdrowych nawyków, np. wizyt w barach typu fast-food.
Karnet na siłownię – cena karnetu na siłownię uzależniona jest m.in. od liczby wejść oraz miasta. Jednorazowe wejście to koszt ok. 20 – 30 złotych. Karnet na 6 – 8 wejść to wydatek rzędu 80 – 150 złotych.
Nauka języka obcego – cena kursu w szkołach językowych może wynieść nawet 1500 – 2000 złotych za 60 lekcji (po 45 minut). Alternatywą są prywatne korepetycje. Ich koszt to zazwyczaj 30 – 50 złotych za jedną godzinę zegarową.
Wyjazd na wakacje marzeń – wszystko jest uzależnione od celu naszej podróży, jej długości oraz preferowanego standardu. Dla przykładu 7-dniowy wyjazd dla 2 osób do Zakopanego to za sam nocleg koszt ok. 1000 – 1500 złotych za sam nocleg; do Chorwacji – ok. 1500 – 3000 złotych; do Grecji – ok. 3000 – 5000 złotych.
Realizacja noworocznych postanowień wiąże się przede wszystkim z dużymi nakładami własnej pracy. Niektóre cele nie wymagają ponoszenia dodatkowych wydatków finansowych, inne zaś bezpośrednio wiążą się z koniecznością posiadania odpowiedniej puli pieniędzy.