Ocieplanie domu – koszty, metody ocieplania

W Polsce jest ponad pięć milionów domów jednorodzinnych. Tylko 10 procent z nich wzniesiono w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Połowę natomiast stanowią budynki, które powstały między 1945 a 1989 rokiem. Im domy są starsze, tym bardziej energochłonne. Okazuje się, że około 70 procent budynków jednorodzinnych jest nieocieplonych lub zostały ocieplone zbyt cienką warstwą izolacji. Szacuje się, że przez nieizolowane ściany traci się średnio około 20 – 25 procent ciepła, a to przekłada się na koszty ogrzewania. Inwestycja w ocieplanie domu może nam przynieść znaczne oszczędności.

Ważnym parametrem we współczesnym budownictwie jest współczynnik przenikania ciepła (U). Aktualnie normy określają, że nie może on przekraczać 0,23 W/(m²·K). Dla porównania w latach 60. XX wieku przepisy określały współczynnik przenikania ciepła na poziomie 1,16 W/(m²·K).

Czy ocieplanie domu może się opłacić? Jakie są tego korzyści? Co warto wiedzieć o metodach ocieplania domu oraz ile kosztuje ocieplenie domu?

Metody ocieplania domu

Wyróżnia się dwie podstawowe metody ocieplania budynków – lekką mokrą oraz lekką suchą. Która z nich jest lepsza?

1. Metoda „lekka mokra”

Ocieplanie domu metodą lekką mokrą polega na przyklejaniu bezpośrednio do muru warstwy izolacji termicznej ze styropianu lub wełny mineralnej. Następnie zostaje ona pokryta tynkiem cienkowarstwowym. Metoda ta nazwę swą zawdzięcza temu, że ciężar ocieplenia to jedynie 10 – 30 kg/m². „Mokra”, ponieważ do rozrabiania zaprawy klejowej oraz tynku wykorzystuje się wodę. Niegdyś stosowano również metodę ciężką mokrą – z użyciem stalowej siatki wzmacniającej oraz tradycyjnego tynku cementowo-wapiennego.

Wśród zalet metody lekkiej mokrej wymienia się:

• możliwość uzyskania mniejszej grubości ściany
• zachowanie wysokich parametrów technicznych przegrody
• wyeliminowanie tzw. mostków termicznych czyli luk, przez które budynek traci ciepło
• duża powszechność technologii

Metoda ta ma również swoje wady:

• konieczna jest odpowiednia technika i doświadczenie ekipy budowlanej, ponieważ łatwo o popełnienie błędów wykonawczych, które mogą zwiększyć utratę ciepła przez ściany
• kosztowne naprawy w przypadku wykrycia błędów wykonawczych
• jej zastosowanie jest zależne od warunków atmosferycznych, np. podczas ocieplania nie może padać deszcz, wiać silny wiatr, a optymalna temperatura to 5 – 25°C

 

 

 

2. Metoda „lekka sucha”

W przypadku metody lekkiej suchej mowa o ocieplaniu bez zastosowania klejów, zapraw lub innych materiałów zawierających wodę. Poszczególne warstwy mocowane są do ściany budynku za pomocą gwoździ, zszywek lub plastikowych kołków oraz specjalnych listew rusztu konstrukcyjnego. W przypadku tej metody warunki atmosferyczne nie odgrywają tak istotnej roli, jak przy zastosowaniu sposobu lekkiego mokrego – prace można prowadzić nawet zimą.

Wśród innych zalet tej metody wymienia się:

• możliwość prowadzenia robót etapami, np. tylko w weekendy
• prosta metoda, która nie wymaga tak dużej wiedzy i doświadczenia, jak w przypadku metody lekkiej mokrej
• uniwersalność zastosowania – metoda ta może być wykorzystywana do każdego rodzaju ścian
• szyba i prosta naprawa w przypadku awarii

Metoda lekka sucha ma też wady. Są to:

• ocieplenie wykonywane jest zwykle z użyciem sidingu winylowego, co nie zawsze daje pożądane wrażenie wizualne
• elewacja wykonana metodą lekką suchą najefektowniej prezentuje się, gdy zostaną ze sobą połączone co najmniej dwa, trzy różne kolory

 

Zapoznaj się również z artykułem: Remont kuchni – jak zaplanować i przeprowadzić? Ile kosztuje remont kuchni? 

 

Ocieplanie domu – materiały

W Polsce budynki najczęściej ocieplane są z wykorzystaniem styropianu lub wełny mineralnej. Rzadziej można spotkać styropian grafitowy, polistyren ekstrudowany XPS, ekofiber, aerożel czy też płyty pilśniowe.

Wełna mineralna:

• materiał o bardzo dobrej izolacyjności cieplnej, paroprzepuszczalności oraz sprężystości
• wycisza dźwięki i tym samym stanowi izolację akustyczną – w domu jest cicho
• jest niepalna i trwała
• materiał ekologiczny, który powstał z naturalnych surowców, bazaltu lub szkła oraz z materiałów pochodzących z recyklingu (stłuczka szklana)
• zaleca się impregnację olejem mineralnym
• występuje wełna szklana oraz wełna skalna – różnią się one między sobą parametrami
• wełna mineralna występuje pod postaciami: płyty twarde, płyty sprężyste oraz maty
• wadami są: duża waga oraz nasiąkliwość

Styropian:

• powszechnie stosowany ze względu na prostotę montażu oraz niski koszt
• odporność na działanie wilgoci – nie nasiąka wodą
• lekki
• duża odporność na uszkodzenia mechaniczne
• wykorzystywany do ocieplania nie tylko ścian, ale również podłóg, stropów, fundamentów oraz dachów stromych
• styropian nie wykazuje tak dobrych parametrów dotyczących akustyki, jak w przypadku wełny mineralnej,
• wadami są: łatwopalność i niska odporność na wysokie temperatury

Styropian grafitowy:

• lepsze właściwości cieplne niż standardowy rodzaj styropianu
• mniejsza grubość przy zachowaniu wysokiej ochrony cieplnej
• można wykorzystywać do każdego elementu budynku, nie tylko ścian

Polistyren ekstrudowany XPS:

• większa twardość niż w przypadku styropianu
• dobra izolacja termiczna
• wadą jest brak odporności na rozpuszczalniki organiczne

Ekofiber:

• jedno z nowszych rozwiązań w zakresie termoizolacji budynków
• ekofiber – materiał wytworzony z włókien celulozowych
• dobre parametry termoizolacyjne
• odporność na działanie wysokich temperatur

Aerożel:

• metoda powszechnie stosowana w Stanach Zjednoczonych
• aerożel produkowany jest z tlenku krzemu
• materiał lekki, wytrzymały, o bardzo dobrych właściwościach termoizolacyjnych
• bardzo prosty w montażu
• wadą jest wysoka cena – metr kwadratowy materiału to koszt ok. 100 – 200 złotych

Płyty pilśniowe:

• zazwyczaj wykorzystywane do ocieplania poddaszy, rzadziej ścian
• duża odporność na działanie wody
• dobre właściwości termoizolacyjne
• wyciszają dźwięki

 

Za optymalną grubość ocieplenia uważa się 15 – 20 cm. W przypadku grubszej warstwy mogą wystąpić pewne problemy wykonawcze. Ponadto może to skutkować zacienieniem wnętrz, ponieważ okna będą osadzone za głęboko. Racjonalna ekonomicznie grubość izolacji cieplnej ścian to do 15 cm. Przy większej grubości izolacji ścian zewnętrznych będziemy mieli zbyt głęboko osadzone okna i mniej światła dziennego w pomieszczeniach; grubość izolacji dachów może być większa (nawet do 25 cm) – podkreśla prof. Jerzy A. Pogorzelski z Politechniki Białostockiej
(źródło cytatu: Czy styropian udusi nasze domy?, www.rp.pl).
Warunki techniczne określają, że zastosowanie cieńszej warstwy ocieplenia (15 cm), wymaga użycia cieplejszego styropianu. Ponadto wymagane jest to, aby ocieplenie ścian zewnętrznych było ciągłe.

Konieczne jest także zaizolowanie ścian fundamentowych materiałami odpornymi na wilgoć oraz ściskanie np. twardym styropianem, polistyrenem ekstrudowanym. Termoizolacja, która zostaje zasypana ziemią, powinna zostać również zabezpieczona specjalną folią kubełkową. Zabezpieczyć należy poziom powyżej gruntu. Zazwyczaj stosuje się metodę lekką mokrą, układając zamiast tynku np. płytki klinkierowe.

 

Zapoznaj się również z artykułem: >Remont łazienki – ile kosztuje, jak go zaplanować? 

 

Ocieplanie dachu oraz podłóg

Oprócz ścian warto ocieplić również dach i podłogi. Przez nieocieplony dach może „uciekać” nawet 30% ciepła, przez podłogę natomiast około 10 – 15%.

Ocieplanie domu wełną mineralną

W przypadku ocieplania dachu skośnego najczęściej wykorzystuje się wełnę mineralną.

Dzięki dużej elastyczności i sprężystości bardzo dobrze wypełnia przestrzenie między krokwiami. Ocieplenie wełną mineralną ma bardzo dobry współczynnik przewodzenia ciepła. Stanowi również doskonałą izolację akustyczną, chłonie fale dźwiękowe i izoluje od uciążliwych hałasów.

Wełna mineralna jest niepalna i trwała, powstaje z naturalnych surowców, a więc jest ekologiczna.

Ocieplenie domu pianką PUR

Alternatywą dla izolacji z wełny mineralnej jest izolacja z piany PUR (pianka poliuretanowa). Piana PUR to materiał, który umożliwia szybkie i dokładne wykonanie ocieplenia, jednak jest droższy niż wełna mineralna.  Ponadto jest to materiał palny, ma niską paroprzepuszczalność, co może powodować powstawanie pleśni i grzybów w źle wentylowanych pomieszczeniach i jest nieekologiczna – powstaje w wyniku reakcji chemicznej izocyjanianów z poliolami.

Dachy płaskie ocieplić można: styropianem, wełną mineralną, pianką poliuretanową oraz styrodurem (XPS).

Ocieplenie podłóg

Ocieplanie podłóg z podpiwniczeniem wymaga zamocowania materiału izolacyjnego na suficie piwnicy. W miejscach, w których rury przechodzą przez strop, konieczne jest zastosowanie uszczelnienia np. pianką poliuretanową.

Nieco inaczej sytuacja przedstawia się w przypadku ocieplania podłogi bezpośrednio na gruncie. Czasami konieczne może okazać się skucie starej posadzki i wybranie ziemi znajdującej się pod nią. Ma to głównie związek z tym, że wykonanie ocieplenia na istniejącej podłodze mogłoby znacząco zmniejszyć wysokość pomieszczenia. Na warstwę termoizolacyjną podłogi składają się: podkład betonowy – o grubości około 5 cm, izolacja chroniąca przed wilgocią, ocieplenie właściwe – minimum 8 cm, folia budowlana, wylewka – grubość około 5 cm oraz posadzka – około 1 – 3 cm.

 

 

Czy warto ocieplić dom?

Wiele osób odwleka decyzję o ociepleniu domu ze względów finansowych. Obawa o wysokie koszty prac remontowych skutecznie zniechęca do podjęcia jakichkolwiek działań w tym kierunku. Na szczęście coraz częściej można postarać się o dofinansowanie na ten cel. Ponadto czasami warto rozłożyć koszt remontu i zdecydować się na sfinansowanie go z pożyczki, którą można później spłacić w ratach dopasowanych do możliwości finansowych gospodarstwa domowego.

Wśród podstawowych zalet ocieplenia domu wymienia się:

• oszczędność związana z obniżeniem kosztów ogrzewania – skala oszczędności uzależniona jest głównie od technologii, w jakiej został wybudowany dom oraz sposobu wykonania ocieplania domu
• zapewnienie odpowiedniego poziomu wilgotności i temperatury w pomieszczeniach przez cały rok – zdrowie i lepsze samopoczucie domowników
• ograniczenie ryzyka rozwoju grzybów oraz pleśni w pomieszczeniach
• ograniczenie ruchów powietrza, które powodują nienajlepsze dla zdrowia przeciągi
• poprawienie izolacji akustycznej budynku – w domu jest ciszej
• względy ekologiczne – mniejsze spalanie paliw w piecach domowych, a tym samym mniejsza emisja smogu

 

Jak podkreśla ekspert ds. zrównoważonego rozwoju w firmie Rockwool Polska Konrad Witczak: Oprócz zmniejszania zapotrzebowania na energię do ogrzewania, zalety termomodernizacji budynków to przede wszystkim ograniczenie niskiej emisji, czyli głównej przyczyny smogu w Polsce. Oznacza to znaczną poprawę warunków zdrowotnych całego społeczeństwa, a przede wszystkim osób najbardziej narażonych na zanieczyszczenie powietrza, czyli dzieci i kobiet w ciąży (…) Dla inwestora indywidualnego to więcej gotówki w portfelu, bo oszczędności na kosztach ogrzewania mogłyby się zmniejszyć w skali roku nawet o kilka tysięcy złotych (źródło cytatu: gramwzielone.pl).

 

 

Ocieplanie domu – ile kosztuje?

Koszty związane z ociepleniem domu są uzależnione przede wszystkim od wybranego materiału izolacyjnego, powierzchni ścian, a także kosztów robocizny. Średnie wydatki związane z ociepleniem budynków styropianem oraz wełną mineralną kształtują się następująco (ceny za metr kwadratowy):

• ocieplenie budynku styropianem z robocizną i materiałami: od 135 złotych do 180 złotych
• ocieplenie budynku wełną mineralną z robocizną i materiałami: od 160 złotych do 220 złotych

Rządowy program „Czyste Powietrze” a ocieplanie domu

Uzyskanie wsparcia z rządowego programu „Czyste Powietrze” jest możliwe pod warunkiem wymiany źródła ciepła na nowe, które spełnia określone wymogi. Na dofinansowanie mogą liczyć właściciele i współwłaściciele domów jednorodzinnych, a także właściciele lokali mieszkalnych, które zostały wydzielone w budynkach jednorodzinnych.

Wysokość wsparcia uzależniona jest od dochodu, który przypada na osobę w gospodarstwie domowym:

• maksymalnie może to być do 90% poniesionych wydatków – gdy dochód nie przekracza 600 złotych netto na osobę
• dochód na poziomie 601 – 800 złotych netto na osobę – do 80%
• 801  – 1000 złotych netto na osobę – do 70%
• 1001 – 1200 złotych netto na osobę – do 60%
• 1201 – 1400 złotych netto na osobę – do 50%
• 1401 – 1600 złotych netto na osobę – do 40%
• powyżej 1600 złotych netto na osobę – do 30%

Maksymalna stawka za ocieplanie domu oraz robociznę wynosi 150 złotych za metr kwadratowy. Jeżeli wydatki będą wyższe, niż zakłada to program, nadwyżkę ponosi beneficjent.

Ideę programu „Czyste Powietrze” jak podkreśla minister Kowalczyk: Po to, by właściciel domu mógł mniej płacić za utrzymanie, by dom był ciepły i tani w utrzymaniu (źródło cytatu: Dotacje na ocieplanie domu, wymianę pieca, okien i drzwi – szczegóły programu „Czyste powietrze”, rp.pl).