Według raportu Biblioteki Narodowej „Stan czytelnictwa w Polsce w 2017 roku” ponad 40% czytelników czyta dłuższe teksty w formacie cyfrowym – cały Raport BN do pobrania tu: Raport. Około 15% treści pobieranych z Internetu jest w formie e-booków i audiobooków. Co dziesiąta osoba, która w ogóle nie czyta książek w tradycyjnej, papierowej formie deklaruje, że czyta teksty w formatach cyfrowych. Z roku na rok rośnie zainteresowanie nowymi technologiami, a korzystanie z czytników e-book wpisuje się w ten trend. Czy czytnik e-booków jest dobrym rozwiązaniem dla osób starszych i z problemami ze wzrokiem?
Co to jest czytnik e-booków?
spis treści:
Czytnik e-booków to proste i wygodne urządzenie, na którym można czytać różne treści zapisane w wersji cyfrowej, np. e-booków (książek) czy e-gazet (gazety w formie elektronicznej).
Dziewięć największych zalet e-booków
1. Jedną z największych zalet czytników e-booków jest dostępność materiałów. Księgarnie internetowe są dostępne praktycznie dwadzieścia cztery godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu. Zautomatyzowany sposób wypożyczania lub zakupu książki w wersji cyfrowej pozwala na szybkie otrzymanie interesującego nas tytułu. Co więcej, nie musimy wychodzić z domu, by móc później zaszyć się z wciągającą książką w zaciszu własnego mieszkania.
2. Kolejnym atutem jest duża dostępność darmowych e-booków. Często można trafić na akcje promocyjne organizowane przez księgarnie internetowe. Podczas promocji czytelnicy mają bezpłatny (legalny!) dostęp do wielu pozycji literatury.
3. Czytniki e-booków umożliwiają dopasowanie wielkości czcionki do indywidualnych potrzeb. Jeżeli wyrazy są za małe, można je łatwo powiększyć. Wystarczy znaleźć odpowiednią opcję w ustawieniach. Jest to zaleta, którą docenią osoby starsze oraz mające problemy ze wzrokiem.
4. W pamięci czytników e-book można zapisać wiele pozycji. W związku z tym można na dobre zapomnieć o konieczności noszenia ciężkich książek. Urządzenie z reguły ma niewielkie rozmiary, dzięki czemu można je mieć zawsze przy sobie – w podróży, w tramwaju, w samolocie itp.
5. Czytniki e-book docenią osoby, które lubią czytać pozycje kontrowersyjne lub o krępującym tytule. Sprzęt zapewnia pełną dyskrecję, ponieważ nikt nie widzi okładki książki.
6. Kolejnym atutem czytników e-book jest możliwość przeszukiwania tekstu. Pamiętamy, że o czymś czytaliśmy, jednak nie możemy sobie przypomnieć strony. Wystarczy skorzystać z opcji „Wyszukaj”, aby znaleźć interesujący nas fragment.
7. Zdecydowana większość pasjonatów dobrej literatury dba o książki. Niestety, jeżeli przechodzą one z rąk do rąk, niszczą się. Pozaginane rogi, wyblakłe kartki, wytarty tekst to zmora każdego mola książkowego (i nie tylko). Książki w formie elektronicznej zawsze są „nowe” i niezniszczone.
8. Z dotykowym ekranem czytników e-booków poradzi sobie każdy, nawet osoba starsza. Prosta nawigacja zapewnia intuicyjną obsługę. Urządzenia zużywają niewiele energii elektrycznej. W zależności od marki sprzętu raz naładowana bateria może starczyć nawet na miesiąc czytania.
9. Mówiąc o czytnikach e-booków, nie możemy zapomnieć o aspekcie, którym jest ekologia. Brak konieczności drukowania kolejnych egzemplarzy książek to oszczędność papieru, a tym samym ochrona drzew. Osoby, które uwielbiają czytać książki, z pewnością mają w swoich domach pokaźne zbiory literatury. Jednak to posiadanie książek w formie cyfrowej jest bardziej ekologiczne. Jak zauważa Łukasz Gołębiewski z Biblioteki Analiz: E-booki są eko, gdyż zarówno, żeby je wyprodukować, jak i żeby się ich pozbyć, nie wydatkujemy żadnej dodatkowej energii. Nie ma problemu z utylizacją czy z emisją CO2. Pozbawione bytu, bity są doskonale sterylne, niematerialne, jedyne, co w sobie mają, to utrwaloną myśl ludzką.
Wady czytników e-booków
Ebooki oraz ich czytniki mają jednak i swoje wady. Awaria urządzenia może zakończyć się utratą wszystkich zgromadzonych w jego pamięci materiałów. Dlatego tak ważne jest pamiętanie o systematycznym tworzeniu kopii zapasowych swojej biblioteczki cyfrowej.
Pewnym ograniczeniem mogą okazać się także zabezpieczenia DRM. Ich zadaniem jest zapobieganie wykorzystywaniu danych cyfrowych niezgodnie z wolą wydawcy. Zabezpieczenia te mogą jednak sprawić trudności m.in. związane z brakiem możliwości odczytania treści na danym modelu czytnika.
Wiele osób skarży się, że czytniki e-booków… nie pachną. Zapach tradycyjnej książki pozostaje w pamięci czytelników i potęguje emocje, które płyną z czytania danego tytułu.
Czytnik ebooków a bezpieczeństwo wzroku
Czy osoby starsze oraz mające problemy ze wzrokiem, powinny korzystać z czytników e-booków? Czy są one bezpieczne dla ich wzroku? Współczesne czytniki e-booków produkowane są z wykorzystaniem nowoczesnej technologii E-Ink. Dzięki niej czytanie jest dużo bezpieczniejsze dla wzroku. Udowodniono, że urządzenia do czytania treści cyfrowych mają taki sam wpływ na wzrok, jak papierowa książka. I co ważniejsze dużo mniej męczą oczy niż inne urządzenia podświetlane, np. tablet, smartfon, laptop.
Dlaczego tak się dzieje? Wyjaśnia ekspert – optometrystka Magdalena Duda: Okazuje się, że wysiłek oczu podczas czytania oraz wiążące się z nim zmęczenie zależy nie tyle od rodzaju powierzchni, z której czytamy, lecz od kontrastu pomiędzy drukiem a jego tłem. To, jak oczy zachowują się podczas długotrwałego czytania, zależy często od różnicy między kolorem liter a wysyceniem bieli ich tła. Główna różnica pomiędzy wersją papierową a elektroniczną książki polega na tym, że w przypadku czytników możemy według własnego uznania wyregulować kontrast i jasność ekranu. Jednakże oczy eksploatują się zarówno podczas czytania tradycyjnych książek, jak i ebooków.
Czytniki e-book są tak skonstruowane, aby diody LED podświetlały ekran urządzenia z boku. Światło nie jest więc skierowane bezpośrednio na twarz osoby czytającej. Warto również zauważyć, że większość modeli czytników e-book jest wyposażona w opcję regulacji poziomu podświetlenia wyświetlacza.
Na co zwracać uwagę podczas zakupu czytnika e-booków?
Oto lista elementów, na które należy zwrócić uwagę podczas zakupu czytnika e-booków.
Ekran dotykowy lub ekran zwykły – to pierwsze rozwiązanie zapewnia bardziej intuicyjną obsługę, osoby starsze mogą jednak preferować ekran zwykły z obsługą za pomocą przycisków
Liczba odcieni szarości – ma szczególne znaczenie, gdy na czytniku wyświetlane będą nie tylko treści, ale i grafiki (najczęściej urządzenia posiadają od 4 do 16 jednostek – im więcej jednostek, tym grafiki będą wyższej jakości)
Łączność i komunikacja – niektóre modele wyposażone są w moduły Wi-Fi lub możliwość korzystania z kart SIM
Pamięć wewnętrzna oraz obsługa kart pamięci – dzięki obsłudze kart pamięci można szybko powiększyć pojemność swojej cyfrowej biblioteczki
Obsługiwane formaty plików – niestety, dany model czytnika e-booków może nie obsługiwać wszystkich rozszerzeń (warto więc przed zakupem sprawdzić takie informacje na stronie producenta)
Podświetlenie ekranu – lepszymi modelami są te, które umożliwiają regulację poziomu podświetlenia (jasności) wyświetlacza
Rozdzielczość ekranu – im wyższa rozdzielczość ekranu, tym wierniejsze odwzorowanie szczegółów i bardziej komfortowe czytanie
Zastosowanie technologii E-Ink – wspomniana powyżej technologia E-Ink zapewnia większe bezpieczeństwo wzroku
Wytrzymałość baterii – pojemność akumulatora wyrażana jest w jednostce „mAh”; im większa wartość, tym bateria pozwoli na więcej godzin czytania bez konieczności podłączania do ładowania
Polecane modele – warto przed zakupem poczytać opinie na forach tematycznych i poznać opinie użytkowników dotyczące poszczególnych modeli czytników e-booków
Cena czytnika e-booków:
najprostsze czytniki e-booków można kupić już za ok. 150 złotych,
modele nieco lepsze, z dodatkowymi funkcjami – za ok. 200 – 300 złotych,
dobre, polecane na forach czytniki można nabyć już za ok. 400 – 600 złotych,
rozbudowane, z dodatkowymi funkcjami i najnowszymi technologiami – to koszt powyżej 600 złotych.
Czy czynnik e-booków jest dobrą alternatywą dla osób starszych oraz osób z problemami ze wzrokiem?
Czytniki e-booków cieszą się coraz większą popularnością. Także wśród osób starszych oraz mających problemy ze wzrokiem. W porównaniu do tradycyjnych książek czcionkę materiałów cyfrowych można dowolnie powiększyć i tym samym podnieść komfort czytania. W przypadku seniorów warto decydować się na modele, które wyposażone są w menu w języku polskim. Nie wszystkie osoby starsze znają języki obce, co może im utrudnić intuicyjne korzystanie z urządzenia.
Czytniki e-booków to ciekawy pomysł na prezent dla rodziców lub dziadków. Zwłaszcza gdy są już na emeryturze i w każdej wolnej chwili mogą oddać się lekturze ulubionych tytułów. Warto jednak nauczyć najbliższych podstaw obsługi urządzenia, czyli wytłumaczyć:
jak włączyć / wyłączyć czytnik,
jak otworzyć książkę,
w jaki sposób zmieniać wielkość czcionki,
jak zmieniać strony,
w razie potrzeby można wytłumaczyć m.in. jak powrócić do spisu treści, wyszukać konkretny fragment.
Czytnik e-booków jest bardzo prosty w obsłudze. Wbrew pozorom można się jej nauczyć w kilka minut. Bez problemu poradzą sobie z tym również osoby starsze.