Racjonalne zarządzanie finansami gospodarstwa domowego możliwe jest między innymi dzięki odpowiednio przygotowanemu budżetowi domowemu. Budżet domowy to nie tylko monitorowanie kosztów poniesionych w danym miesiącu, ale przede wszystkim ich zaplanowanie z pewnym wyprzedzeniem. Podobnie jak budżet państwa, także budżet domowy powinien być sporządzony odpowiednio wcześniej. Właściwe zarządzanie przychodami oraz wydatkami pomoże w zabezpieczeniu przyszłości, zbudowaniu poduszki finansowej, a także osiąganiu poszczególnych celów zakupowych.
Narzędzia do prowadzenia budżetu domowego
Wbrew pozorom prowadzenie budżetu domowego wcale nie musi być trudne lub skomplikowane. Praktycznie każdy z nas jest w stanie wykonać podstawowe obliczenia, które pomogą w efektywnym zarządzaniu gotówką. Dostępnych jest wiele programów na komputery oraz aplikacji mobilnych na telefony, które pomagają w kontroli nad domowym budżetem. Dodatkowo niektóre banki w ramach rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych oferują śledzenie wydatków z konta. Pomocne mogą okazać się także arkusze kalkulacyjne, które za pomocą prostych komend sumują wszystkie przychody oraz rozchody. Osoby, które nie ufają nowoczesnym technologiom, mogą sięgnąć po tradycyjne rozwiązania, np. zwykły zeszyt, w którym za pomocą długopisu można zapisywać wszelkie niezbędne wartości.
Budżet domowy – Jakie są zalety prowadzenia?
Wystarczy kilka minut dziennie, aby mieć pełną kontrolę nad wydatkami. Prowadzenie budżetu domowego niesie za sobą wiele korzyści, które z pewnością większość z nas szybko doceni.
Planowanie wydatków pomaga w efektywnym zarządzaniu pieniędzmi w gospodarstwie domowym. Podstawą prowadzenia budżetu domowego jest monitorowanie wydatków oraz umiejętność ustalania zakupowych priorytetów. Co więcej, dzięki temu zapewniamy sobie także komfort psychiczny. Dobrze jest mieć świadomość, że wszystkie wydatki są zaplanowane, a nam wystarczy na nie pieniędzy. A być może jeszcze uda się coś zaoszczędzić?
Zwyczaje zakupowe – każde gospodarstwo domowe je ma. Wystarczy przestudiować wydatki z ostatnich kilku miesięcy lub roku, aby je poznać. Szybko może okazać się, że zastąpienie droższych produktów tańszymi odpowiednikami w skali całego roku może przynieść nawet kilkaset złotych oszczędności. Czasami także rezygnacja z jakiegoś niezdrowego nawyku może skutkować zarówno korzyściami finansowymi, jak i zdrowotnymi (np. rzucenie palenia, zrezygnowanie z częstego picia piwa czy objadania się słodyczami). Oczywiście, nie możemy rezygnować ze wszystkich przyjemności i odmawiać sobie wszystkiego na każdym kroku. Powinniśmy jednak rozsądnie podchodzić do kwestii wydatków.
W ten sposób zgromadzimy pewne oszczędności, które będą stanowiły naszą poduszkę finansową. Określenie wysokości miesięcznych wydatków, pozwala zaplanować kwotę, którą możemy oszczędzić. Systematyczne odkładanie nawet niewielkich sum pieniędzy może przybliżyć nas do realizacji marzeń, np. wyjazdu na wakacje zagraniczne, zakupu nowego sprzętu, roweru czy samochodu.
Ekspert Biura Informacji Kredytowej Waldemar Rogowski wskazuje, że brak umiejętności zarządzania domowym budżetem może prowadzić do wielu negatywnych skutków. Mowa tu m.in. o rolowaniu pożyczek lub kredytów oraz wpadnięciu w tzw. spiralę zadłużenia. Ekspert zwraca także uwagę na konieczność oszczędzania: Trzeba jednak pamiętać, że oszczędzanie polega na tym, żeby robić to systematycznie.
Budżet domowy – jak przejąć kontrolę nad wydatkami?
Budżet domowy – jak przejąć kontrolę nad wydatkami?Jeżeli jeszcze nie prowadzimy domowego budżetu, nie zwlekajmy z tym. Każdy moment na rozpoczęcie kontrolowania wydatków jest dobry. Jednak aby nasz system planowania i zarządzania pieniędzmi był skuteczny, warto zapoznać się z kilkoma zasadami prowadzenia domowego budżetu. Jakimi?
Pierwszym krokiem jest ustalenie łącznych dochodów osiąganych przez wszystkich członków gospodarstwa domowego. Z reguły największy wpływ będzie pochodził z tytułu wynagrodzenia za pracę. Do tej wartości należy doliczyć także inne dochody, między innymi: świadczenia rodzinne, pieniądze z programu 500+, stypendia czy też alimenty. W ten sposób będziemy mieli podgląd na to, jakimi środkami dysponujemy w danym miesiącu.
Dopiero po zsumowaniu wszystkich przychodów możliwe jest odpowiednie zaplanowanie wydatków.
Podstawowymi kosztami, które ponosi praktycznie każde gospodarstwo domowe, są opłaty stałe. Zaliczamy do nich: czynsz, raty ewentualnych pożyczek lub kredytów, koszty związane z opłatami za media, abonament za telefon i Internet oraz koszty transportu do pracy i szkoły (np. paliwo lub bilety na komunikację publiczną).
Kolejną grupę stanowią przybliżone wydatki na żywność, zakup odzieży i kosmetyków, koszty wizyty u lekarza, badania itp. Ważne jest także zaplanowanie wydatków na ewentualne wyjścia do kina, teatru, restauracji czy ze znajomymi na miasto. Budżet domowy co prawda ma służyć oszczędzaniu, jednak niewskazane jest rezygnowanie z wszelkich rozrywek.
Każdemu wydatkowi (oprócz opłat stałych, które są konieczne) najlepiej nadać priorytet. Niektóre z nich mogą okazać się zbędne – możemy je ograniczyć lub też całkowicie z nich zrezygnować.
Oszacowanie wydatków pozwoli na świadome oszczędzanie. Najlepiej określić minimalną kwotę miesięczną, która będzie wpłacana np. na konto oszczędnościowe. Po wyznaczeniu kwoty do oszczędzania należy sumiennie trzymać się postanowień, by systematycznie powiększać zaoszczędzoną pulę środków.
Po zakończeniu miesiąca warto podsumować wszystkie wydatki i sprawdzić, czy wykonaliśmy zakładany budżet na dany miesiąc. W tym celu najlepiej gromadzić paragony z zakupów lub też sprawdzić historię płatności na koncie bankowym. Jeżeli okaże się, że pomiędzy zaplanowanymi a rzeczywistymi wydatkami jest różnica, nie przejmujmy się tym. Czasami uda nam się dodatkowo zaoszczędzić (np. trafiając na atrakcyjne promocje), a innym razem sytuacja losowa sprawi, że będziemy musieli wydać w danym miesiącu nieco więcej, niż zakładaliśmy.
Budżet domowy a niespodziewane wydatki
Nawet w przypadku najlepiej zaplanowanego budżetu domowego mogą zdarzyć się pewne niespodziewane wydatki, które nie zostały uwzględnione w danym miesiącu. Wówczas szybko okazuje się, że bilans przychodów i rozchodów jest ujemny… Osoby, które mają oszczędności, mogą sfinansować niespodziewany wydatek z zaoszczędzonych środków. Problem pojawia się, gdy nie dysponujemy odpowiednimi środkami ani na lokacie, ani na koncie oszczędnościowym.
Pewnym rozwiązaniem sytuacji oraz uzupełnieniem luki w budżecie może być wsparcie się zewnętrznymi źródłami finansowania. Wśród takich wymienić należy między innymi pożyczkę pozabankową. W przypadku popularnej chwilówki jako nowi klienci większości firm pożyczkowych oddajemy dokładnie tyle, ile pożyczyliśmy. Warunek jest jeden – pieniądze muszą zostać zwrócone w terminie (w zależności od oferty: najczęściej do 30 dni, czasami do 60 dni). Alternatywą dla chwilówek są pożyczki ratalne. Większe wydatki można rozłożyć na kilka lub kilkanaście rat niestanowiących znacznego obciążenia dla domowego budżetu. Wygospodarowanie pieniędzy na comiesięczną spłatę kilkuset złotych z pewnością będzie prostsze aniżeli konieczność jednorazowego wydania kilku tysięcy złotych.
Niespodziewane wydatki mogą być także finansowane z pożyczki od rodziny. Zanim jednak pożyczymy pieniądze od najbliższych, powinniśmy zapoznać się z przepisami prawa w tym zakresie. Niektóre tego typu transakcje należy bowiem zgłosić do urzędu skarbowego, aby uniknąć konieczności płacenia podatku.
Planowanie domowego budżetu może przynieść wiele korzyści. W zarządzaniu finansami nie ma miejsca na lekkomyślność. Wiele do myślenia w tej kwestii dają słowa amerykańskiego eksperta z zakresu finansów osobistych Dave’a Ramseya: Budżet to mówienie twoim pieniądzom dokąd mają iść, zamiast zastanawiania się dokąd one same sobie poszły.
