Głównym celem zawarcia umowy pożyczki jest udokumentowanie zawieranej transakcji. Bez względu na to, od kogo pożyczane są pieniądze (bank, firma pożyczkowa, rodzina, znajomi itp.), warto sporządzić umowę na piśmie. Dokument ten powinien zawierać kilka stałych elementów. Na niektóre z nich należy zwrócić szczególną uwagę, aby później nie żałować. Co należy wiedzieć przed zawarciem umowy pożyczki?
Jakie elementy powinna zawierać umowa pożyczki?
Umowa pożyczkowa powinna zawierać informacje o:
- stronach umowy (kto i od kogo pożycza pieniądze),
- kwocie pożyczki i terminie jej spłaty,
- kosztach pożyczki,
- zasadach zwrotu pożyczki,
- ewentualnych zabezpieczeniach spłaty zadłużenia,
- możliwości wcześniejszej spłaty zadłużenia,
- warunkach odstąpienia od umowy,
- ewentualnej możliwości przedłużenia spłaty pożyczki,
- warunkach składania reklamacji,
- konsekwencjach nieterminowej spłaty zadłużenia,
- warunkach wypowiedzenia umowy.
Poniżej krótka charakterystyka najważniejszych elementów dokumentu – umowa pożyczki.
Zapoznaj się również z artykułem: BIK – co to jest, jak sprawdzić swoją historię kredytową w BIK-u?
Strony umowy
W każdej umowie muszą być zawarte informacje dotyczące jej stron. Umowa pożyczki zostanie zawarta pomiędzy pożyczkodawcą (podmiotem udzielającym pożyczki) oraz pożyczkobiorcą (osobą, która pożycza pieniądze oraz deklaruje spłatę swojego zadłużenia w ustalonym terminie).
W umowie pożyczki nie wystarczy tylko podać imię i nazwisko. Konieczne jest umieszczenie informacji z dowodu osobistego, tj. numeru i serii dokumentu, numeru PESEL, miejsca zamieszkania. W przypadku gdy pożyczkodawcą jest firma pozabankowa, w umowie powinny znaleźć się dane o pełnej nazwie podmiotu, adresie, numerach NIP, KRS i REGON. Jeżeli jakaś firma jest częścią większej spółki, zapewne to dane tej spółki znajdą się na umowie pożyczki.
Na umowie pożyczki znaleźć się własnoręczne podpisy pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy. Podpis jest potwierdzeniem zapoznania się z zapisami umowy, akceptacją oraz zobowiązaniem do ich przestrzegania.
Kwota pożyczki oraz termin spłaty
Umowa pożyczki musi zawierać zapis o wysokości kredytu oraz terminie jego spłaty. Pożyczona kwota powinna być wyrażona liczbą i walutą oraz zapisana słownie, np. 10.000 zł – słownie: dziesięć tysięcy złotych. Umowa pożyczki powinna określać, przez jaki czas pożyczkobiorca może dysponować pożyczonymi pieniędzmi (np. 30 dni, 6 miesięcy). Dodatkowo wśród zapisów musi znaleźć się informacja o dniu podpisania umowy oraz planowanym terminie jej zakończenia. Termin zakończenia to jednocześnie ostateczny dzień zwrotu pożyczki.
Koszty pożyczki
Nie wszystkie pożyczki obarczone są kosztami. Darmowe chwilówki dla nowych klientów najczęściej są całkowicie bezpłatne o ile pożyczkobiorcy spłacą je w wyznaczonym terminie. W pozostałych przypadkach umowa musi jasno określać, ile pożyczkobiorca zapłaci za możliwość dysponowania pożyczonymi pieniędzmi. W dokumencie muszą zostać szczegółowo wyróżnione wszystkie opłaty, czyli m.in. prowizja, odsetki, wysokość opłaty przygotowawczej i operacyjnej, ewentualne ubezpieczenie. Koszty powinny zostać zsumowane i podane jako całkowity koszt pożyczki. W umowie nie może również zabraknąć informacji o tym, jaka jest całkowita kwota do spłaty.
Zasady zwrotu pożyczki
W zapisach dotyczących zasad zwrotu pożyczki znajduje się zwykle data spłaty ostatniej raty i najczęściej pokrywa się ona z datą zakończenia umowy. Umowa pożyczki musi zawierać informacje na temat sposobu zwrotu pożyczonych pieniędzy. To znaczy musi jasno określać czy pieniądze mają zostać przelane na konto pożyczkodawcy, czy zwrócone w gotówce, np. w placówce lub za pośrednictwem przedstawiciela firmy pożyczkowej, który w określonym terminie przyjdzie do domu. Bez względu na to, w jaki sposób ma zostać dokonany zwrot pożyczki, w umowie muszą znaleźć się wszystkie dane umożliwiające jej terminową spłatę.
Ewentualne zabezpieczenia spłaty zadłużenia
Niektóre firmy mogą wymagać dodatkowego zabezpieczenia pożyczki. Najczęściej jest to weksel, poręczenie lub zastaw. W przypadku weksla należy bezwzględnie wystrzegać się tzw. weksla in blanco. Zabezpieczenie może być także w formie ubezpieczenia.
Warunki zabezpieczenia muszą być określone w umowie lub specjalnym załączniku do umowy. Warto podkreślić, że nie jest to obowiązkowy zapis, ponieważ nie wszystkie firmy pożyczkowe wymagają zabezpieczenia. Jednak, jeżeli pożyczkodawca wymaga gwarancji, informacja o tym koniecznie musi znaleźć się w umowie pożyczki.
Możliwość wcześniejszej spłaty zadłużenia
Z reguły każde zobowiązanie można zwrócić wcześniej, tj. przed końcowym terminem określonym w umowie. W takiej sytuacji pożyczkodawca musi zwrócić klientowi koszty za
niewykorzystany okres pożyczki. Umowa pożyczki powinna zawierać zapisy dotyczące ewentualnego wcześniejszego zwrotu zaciągniętego kredytu.
Ewentualna możliwość przedłużenia spłaty pożyczki
Niektóre firmy oferują możliwość przedłużenia terminu spłaty zadłużenia. Zapis o tym wraz z warunkami przedłużenia również powinien znaleźć się w umowie. Informacje będą dotyczyły okresu, na jaki można przedłużyć spłatę, z jakimi kosztami będzie się to wiązać oraz ile razy maksymalnie można dokonać przedłużeń.
Konsekwencje nieterminowej spłaty zadłużenia
Należy pamiętać, że brak terminowej spłaty pożyczki zawsze powoduje wzrost łącznej sumy zobowiązania. Pożyczkodawcy za każdy dzień zwłoki doliczają dodatkowe odsetki karne. Firmy pozabankowe mogą także wysyłać monity, czyli wezwania do zapłaty. Informacje o działaniach, które podejmie pożyczkodawca w razie braku zwrotu pożyczki, również powinny znaleźć się w zapisach umowy. Poza naliczaniem odsetek karnych i wysyłaniem monitów, firma pożyczkowa może skierować sprawę do sądu lub sprzedać dług zewnętrznej firmie windykacyjnej.
Warunki odstąpienia od umowy pożyczki
Każdy pożyczkobiorca ma prawo do odstąpienia od umowy pożyczki bez podawania powodu, w terminie do 14 dni od dnia jej zawarcia. W umowie pożyczki muszą znaleźć się zapisy, które precyzują w jaki sposób klient ma powiadomić pożyczkodawcę o odstąpieniu od umowy oraz w jakim czasie i na jakich warunkach ma zwrócić pożyczone pieniądze.
Warunki składania reklamacji
Każdą usługę można reklamować. Jeżeli firma pożyczkowa nie stosuje się do zapisów umowy, można złożyć reklamację. Pożyczkodawca powinien określić, w jakiej formie powinno zostać złożone zażalenie, a także, w jakim trybie i przez kogo zostanie ono rozpatrzone.
Warunki wypowiedzenia umowy
Zasady wypowiedzenia umowy działają w dwie strony. Oznacza to, że firma pożyczkowa również może wypowiedzieć umowę pożyczkobiorcy. Umowa pożyczki powinna zawierać informacje o tym, w jakich sytuacjach firma może rozwiązać umowę oraz jakie są w takich przypadkach konsekwencje.
Umowa pożyczki – na które zapisy zwrócić szczególną uwagę?
Wśród zapisów umowy pożyczki, na które powinniśmy zwrócić szczególną uwagę, są:
- koszty pożyczki,
- ewentualne sposoby jej zabezpieczenia,
- dodatkowe koszty,
- warunki, na jakich można przedłużyć umowę,
- sposób kontaktu pomiędzy stronami.
Zgodnie z obowiązującą ustawą antylichwiarską pozaodsetkowe koszty pożyczki nie mogą przekroczyć 25% pożyczonej kwoty oraz 30% tej samej wartości w skali roku.
Można to zweryfikować, posługując się prostym wzorem:
maks. pozaodsetkowe koszty pożyczki = (W x 0,25) + (W x n/R x 0,3), gdzie:
- W -całkowita wartość pożyczki
- n – okres spłaty wyrażony w dniach
- R – liczba dni w roku
Dodatkowo firmy pożyczkowe mogą naliczyć odsetki. Te w skali roku nie mogą przekroczyć 10%. Aby to sprawdzić, wystarczy posłużyć się wzorem:
maks. odsetki w skali roku = W x n/R x 0,1
Firmy pożyczkowe mogą zażądać zabezpieczenia spłaty zadłużenia. Tu należy zwrócić uwagę, czy forma zabezpieczenia jest adekwatna do wysokości zaciąganej pożyczki. Na przykład zabezpieczeniem dla pożyczki o wartości 5000 złotych nie powinno być mieszkanie czy działka.
Czasami w umowach pożyczki można znaleźć informację dotyczącą konieczności wykupienia dodatkowego ubezpieczenia. Warto sprawdzić wysokość tego ubezpieczenia, zdarza się bowiem, że wartość ubezpieczenia jest znacznie zawyżona, co może narazić pożyczkobiorcę na wysokie, dodatkowe koszty.
Często pomijanym punktem umowy pożyczkowej są formy kontaktu pomiędzy stronami. W dokumencie powinny znaleźć się informacje o adresie firmy pożyczkowej, a także numer telefonu lub e-mail. Podmioty, które ukrywają swoje dane, mogą mieć nieuczciwe zamiary.
